-
1 ὑφ-ίημι
ὑφ-ίημι (s. ἵημι), ion. ὑπίημι, Her., – 1) herabschicken, herablassen; ἱστὸν ὑφέντες, den Mastbaum niederlassen, Il. 1, 434, H. h. Apoll. 504, ἱστία, die Segel herunterlassen, einziehen; ὑφειμένοις τοῖς ἱστίοις πλεῖν Plut. Luc. 3, gew. im med.; auch τινὶ τὰς ῥάβδους, vom Liktor, die Fasces vor Einem senken, Plut. Pomp. 19. – 2) darunter schicken, stellen, legen; ὑπὸ ϑρῆνυν ποσὶν ἧκεν Od. 19, 57, wie Il. 14, 240; bes. die Jungen an die Mutter und sie saugen lassen, bei Hom. in tmesi, ὑπ' ἔμβρυον ᾑκεν ἑκάστῃ, Od. 9, 309. 342; ὑφίητι τὰ μοσχία Theocr. 4, 4; u. so im med., ὑφίεσϑαι μαστοῖς, sich ein Junges an die eigenen Brüste legen, um es zu säugen, Eur. Phoen. 31. – 3) heimlich Einen abschicken, heimlich anstiften, wie ὑποπέμπω, subornare; ὑφεὶς μάγον τοιόνδε μηχανοῤῥάφον Soph. O. R. 381; Her. 6, 103; u. pass. sich einschleichen, ἓ κατ' οἴκους ὡς ἔχιδν' ὑφειμένη λήϑουσά μ' ἐξέπινες Soph. Ant. 527; vgl. noch Plat. Ax. 368 e. – Uebtr., nachlassen, z. B. die Zügel, ὑφιέναι τῇ γλώττῃ, der Zunge die Zügel schießen lassen, Philostr.; daher überlassen, σῶμ' ὑφεῖσ' ἀλγηδόσι Eur. Med. 24; sinken lassen, vermindern, auch zugeben, Xen. An. 3, 5,5. – Und intrans. wie das pass. nachlassen, ablassen von Etwas, τῆς ὀργῆς, τῆς ἀγνωμοσύνης, Her. 1, 156. 3, 52. 9, 4; auch ohne den gen., οὐδὲν ὑπιέντες 7, 162; τὸ ὕδωρ ὑπίεται τοῠ ψυχροῦ 4, 181; ὑφέσϑαι τοῦ τόνου Ar. Vesp. 337; auch schwächer, demüthiger werden, sich fügen, nachgeben, τινί τινος, u. absolut im pass. sich unterwerfen, sich ergeben, Xen. An. 3, 1,17. 3, 2,3; nachgeben, Cyr. 6, 3,36; τῆς δυνάμεως μηδὲν ὑφίεσϑαι Mem. 4, 3,17; vgl. νῦν δ' ἐν κακοῖς μοι πλεῖν ὑφειμένῃ δοκεῖ Soph. El. 327, wo man an unser »die Segel einziehen« denken kann; ἀντὶ σοῦ κατϑανεῖν ὑφειμένην Eur. Alc. 527, bereit für dich zu sterben; – ὑφειμένος, nachgelassen, abgespannt, schlaff, auch nachgiebig.
-
2 υφιημι
ион. ὑπίημι тж. med.1) спускать, опускать(ἱστὸν προτόνοισιν Hom., Hes.)
ὑφεῖναί τινι τὰς ῥάβδους Plut. ( в Риме) — опустить ликторские пучки перед кем-л. ( салют старшему военачальнику);ὑφειμένοις πλεῖν τοῖς ἱστίοις Plut. — плыть со спущенными парусами2) med. убирать паруса Soph.ὑφέσθαι μοι δοκεῖ Arph. — надо, по-моему, убрать паруса, т.е. действовать без шума
3) подставлять, подкладыватьὑφεῖναι δᾷδα τῇ πυρᾷ Plut. — поднести факел к костру;οἱ περίδρομοι ὑφείσθωσαν ὑπὸ τοὺς βρόχους Xen. — стяжные веревки должны быть продеты в петли;ὑφίεσθαι μαστοῖς (sc. βρέφος) Eur. — приставлять младенца к груди, т.е. кормить грудью;νεοσσοὺς ὄρνις ὑφειμένη Eur. — птица, закрывшая своим телом птенцов;ὑ. ἐνέδρας πολλάς Plut. — выставлять много засад;δέλεάρ τινι ὑφεῖναί τι Plut. — выставить что-л. в качестве приманки для кого-л.4) преподносить, дарить(τί τινι Plut.)
5) досл. подсылать, перен. подговаривать(τινα Soph., Plat.)
6) упускатьεἰ ὑφήσεις τοῦδ΄, ἀπαλλάξει βίου Eur. — если ты этого не сделаешь, ты погибнешь;
οὐ πόνων ὑφίεσθαι Xen. — не уклоняться от труда7) ослаблять, уменьшатьτὸ ἄγαν ὑ. τοῦ φρονήματος Plut. — умерять (свою) гордыню
8) преимущ. med. ослабевать, смягчатьсяὑ. или ὑπίεσθαι τῆς ὀργῆς Her. — смягчаться в своем гневе;
ὑ. τοῦ ἀπειθεῖν Xen. — становиться менее упрямым:ὑπίεσθαι τοῦ ψυχροῦ Her. — становиться менее холодным;ὕφεσθε τοῦ τόνου Arph. — понизьте голос, говорите тише9) преимущ. med. уступать, предоставлять, покорятьсяὑφίεσθαί τινος Xen. — уступать в чем-л., соглашаться с чем-л.;
οὐδὲν ὑπείς Her. — ни в чем не делая уступок;ὑ. τι ἡμέτερον εἶναι Xen. — предоставлять что-л. в наше распоряжение, отдавать нам;τοῖς πολεμίοις οὔποθ΄ ὑφίεσθαι Xen. — никогда не отступать перед врагами;μέ ὑφίεσθαι, ἀλλὰ πειρᾶσθαι ὅπως σωζώμεθα Xen. — (нам следует) не отчаиваться, а пытаться спастись;φρονήματος οὐδενὴ ὑφιέμενος Plut. — никому не уступающий в благоразумии;οὐδενὴ τῆς ἄνω ὁδοῦ ὑφίεσθαι Luc. — никому не разрешать вернуться;σῶμ΄ ὑφεῖσ΄ ἀλγηδόσι Eur. — (Медея) целиком поглощенная своими страданиями;κατθανεῖν ὑφειμένη Eur. — готовая умереть10) med. вползать, подкрадываться(κατ΄ οἴκους ὡς ἔχιδνα Soph.; σώμασι Plut.)
-
3 ὑφίημι
A let down, lower,ἱστόν Il.1.434
, h.Ap. 504, cf. Poll.1.107; ὑ. τὸ ἱστίον lower sail, Sch.S.El. 335 (v. infr. 111); ὑ. τὰς ῥάβδους, of lictors, Plu.Pomp.19.2 put under,ὑπὸ δὲ θρῆνυν ποσὶν ἥσει Il.14.240
, cf. Od.19.57;ὑφείσθωσαν ὑπὸ τοὺς βρόχους X.Cyn.10.2
; put a young one under its dam, put it to suck,ὑπ' ἔμβρυον ἧκεν ἑκάστῃ Od.9.245
, 309; ὑφίητι ([dialect] Dor.)τὰ μοσχία Theoc.4.4
:—but in [voice] Med., μαστοῖς ὑφεῖτο put it to her own breasts, to suckle it, E.Ph.31.b put female to male, Palaeph.39.3 ὑ. τινά engage any one secretly, prepare him to play a part, suborn,ὑφεὶς μάγον τοιόνδε S.OT 387
, cf. Pl.Ax. 368e: hence in [tense] pf. part. [voice] Pass., ὡς ἔχιδν' ὑφειμένη like a snake lurking, S.Ant. 531: alsoἐνέδρας πολλὰς ὑφείς Plu.Pyrrh.30
, cf. Anon. ap. Suid. s.v. ὑφέντες; ἐνσχεθεὶς ταῖς πάγαις ἂς ἄλλοις ὑφῆκε Ael.Fr.22;δέλεαρ αὐτῷ δέκα σπείρας ὑφῆκεν Plu. Pomp.20
, cf. Per.13.II intr., slacken, relax, or abate from a thing, c. gen.,ὑπεὶς τῆς ὀργῆς Hdt.1.156
;τῆς ἀγνωμοσύνης Id.9.4
, cf. E. Ion 847;πολὺ τῆς ὁρμῆς ὑφεικώς D.Chr.11.95
: abs., give in, abate,οὐδὲν ὑπιέντες Hdt.7.162
:—[voice] Med.,ὑπίεσθαι τῆς ὀργῆς Id.2.121
.δ; ὕφεσθε τοῦ τόνου Ar.V. 337
;τοῦ μέγα φρονεῖν X.Cyr.7.5.62
;τῆς δυνάμεως μηδέν Id.Mem.4.3.17
; of things, [τὸ ὕδωρ] ὑπίεται τοῦ ψυχροῦ abates from.., Hdt.4.181;οὐ πόνων ὑ. X.Ages.7.1
; τοῦ στόματός γε ὑ. I give way as to it, Id.Smp.5.7: yield, give way, D.H. 8.84;τοῖς πολεμίοις Id.Cyr.5.2.12
; φρονήματος οὐδενὶ.. ὑφιέμενος inferior to none in spirit, Plu.Cat.Mi.1, cf. Id.2.54c;ὑ. τῆς ἐμπειρίας Jul.Or.2.53d
;ὑ. τινὶ τῆς ὁδοῦ Luc.Luct. 2
; give up,τῶν ἐκ τῆς ἀρχῆς προσόδων Jul.Or.1.19c
: c. dat. et inf.,οὐδενὶ ὑφείμην ἂν ἥδιον ἐμοῦ βεβιωκέναι X.Mem.4.8.6
, cf. HG7.4.9, Oec.12.14.III [voice] Med. and [voice] Pass., lower one's sails (v. supr. 1.1), Archil. (?) in PLit.Lond.54, Ar.Ra. 1220: mostly in [tense] pf. part., ἐν κακοῖς μοι πλεῖν ὑφειμένῃ δοκεῖ to run with lowered sails, i. e. to lower one's tone, S.El. 335; soὑφειμένοις πλέων ἱστίοις καὶ ταπεινοῖς Plu.Luc.3
: metaph.,τῆς φωνῆς ὑφειμένης ἐπαρθείσης δὲ μή Phld.Rh.1.199S.
, cf. Philostr.Im.1.22, Aristaenet.1.3; diminution,Thphr.
CP6.14.12; μισθῶν ὑφειμένων at reduced wages, PTeb.5.251 (ii B. C.); ὑφειμένα χρώματα pale colours, Steph. in Gal.1.250 D.: c. gen., to descend lower in the scale than, be inferior to,Procl.
Inst.18, Dam.Pr.34: abs.,- ειμένος Plot.6.4.11
, Procl.Inst.24, al.2 σῴζω νεοσσοὺς ὄρνις ὢς ὑφειμένη like a cowering hen,—or perh. with my nestlings under me, E.HF72.3 submit, X.An.3.1.17, 3.2.3, al.: c. inf., κατθανεῖν ὑφειμένη submissively prepared to die, E.Alc. 524.
См. также в других словарях:
υφίημι — και ιων. τ. ὑπίημι Α [ἵημι] 1. (σχετικά με ιστίο) κατεβάζω 2. (για ραβδούχο) κατεβάζω την ράβδο μου μπροστά σε κάποιον σε ένδειξη σεβασμού 3. τοποθετώ κάτι κάτω από κάτι άλλο («ὑπὸ δὲ θρῆνυν ποσὶν ἥσει», Ομ. Ιλ.) 4. (ιδίως) βάζω τα νεογνά κάτω… … Dictionary of Greek